ABD Ba?kan? Joe Biden, Ermeni tarihçilere göre Osmanl? ?mparatorlu?u döneminde Ermenilere kar?? yap?lan katliamlar?n ba?lang?c? kabul edilen 24 Nisan 1915'in 106'?n y?ldönümünde, o dönemde ya?ananlar? "soyk?r?m" olarak tan?mlad?.

Biden 24 Nisan dolay?s?yla yapt??? yaz?l? aç?klamada, "Her y?l bu günde, Osmanl? döneminde Ermenilere yönelik soyk?r?mda hayat?n? kaybedenleri an?yor ve bu tür zulümlerin bir kez daha tekrarlanmamas? için yeniden tahahhütte bulunuyoruz" ifadesini kulland?.

"24 Nisan 1915'te ?stanbul'daki Ermeni ayd?nlar?n ve cemaat liderlerinin Osmanl? makamlar?nca tutuklanmas?yla ba?layarak, 1,5 milyon Ermeni bir imha kampanyas? çerçevesinde tehcir edildi, katledildi ya da  ölüme gönderildi" diyen Biden, "Tarihteki bu korkunç olaylar?n hiçbir zaman unutulmamas? için Meds Yeghern'in kurbanlar?n? an?yoruz" ifadelerine yer verdi.

Ermeniler 1915'teki katliamlara ili?kin olarak "Ermeni Soyk?r?m?"n? ifade etmek için "Meds Yeghern" tan?m?n? kullan?yor. Ermenistan resmi aç?klamalar?nda da ayn? zamanda "Büyük Felaket" anlam?na gelen bu tan?m kullan?l?yor.

Ermenilerin 1915'te ya?ad??? olaylar?n ard?ndan hayatta kalanlar?n aralar?nda ABD'nin de bulundu?u ülkelerde kendilerine yeni bir "ev" buldu?unu hat?rlatan Biden, "Aradan geçen onlarca y?lda Ermeni göçmenler ABD'yi çok zenginle?tirdi ama atalar?n?n beraberinde getirdi?i trajik tarihi de hiç unutmad?. Onlar?n hikayesine sayg? duyuyoruz. Bu ac?y? görüyoruz" dedi. Biden, "Bunu suçlamak için de?il, ya?ananlar?n bir kez daha tekrarlanmayaca??ndan emin olmak için yap?yoruz" ifadesine de vurgu yapt?.

Gelecekte bu tür olaylar?n tekrarlanmamas? temennisini dile getiren Biden, gelecek nesiller için "ba?nazl?k ve ho?görüsüzlükle" kirlenmemi?, "insan haklar?na sayg? duyulan ve insanlar?n hayatlar?n? onurlu bir ?ekilde ve güvenlik için ya?ayabilecekleri" bir dünya diledi?ini ifade etti.

Türkiye'den ilk tepki

Biden'?n 24 Nisan mesaj? sonras? Türkiye D??i?leri Bakanl??? taraf?ndan yap?lan yaz?l? aç?klamada, ABD Ba?kan?'n?n ifadelerinin "kabul edilmedi?i ve en ?iddetli ?ekilde telin edildi?i" belirtilerek iki ülke aras?ndaki ili?kilerde "derin bir yara açaca??" vurguland?.

Aç?klamada, "ABD Ba?kan?'n?n radikal Ermeni çevreleri ile Türkiye kar??t? gruplar?n bask?s? alt?nda 24 Nisan tarihinde yapt??? 1915 olaylar?na dair aç?klamay? kabul etmiyor ve en ?iddetli ?ekilde telin ediyoruz" ifadesine yer verildi.

Aç?klamada, "ABD'nin tarihi gerçekleri çarp?tan bu aç?klamas?, Türk halk?n?n vicdan?nda da asla kabul görmeyecek, kar??l?kl? güven ve dostlu?umuzu sarsan sar?lmas? zor derin bir yara açacakt?r" denildi.

"Söz konusu aç?klaman?n konuya dair bilimsel ve hukuki bir temele, bulguya dayanmad??? ortadad?r" diyen D??i?leri Bakanl???, "1915 olaylar?na ili?kin olarak, uluslararas? hukukta tan?mlanm?? olan soyk?r?m ifadesinin kullan?labilmesi için gereken ?artlar?n hiçbiri mevcut de?ildir" ifadelerini kulland?.

"Türkiye, tarihiyle yüzle?mekten hiçbir zaman kaç?nmad??? gibi, bu konuda ABD dâhil kimseden ders alacak de?ildir" denilen aç?klamada, ABD Ba?kan?'n?n bu aç?klamas?n?n "halklar? kutupla?t?rmak ve bölgede bar?? ve istikrar?n sa?lanmas?n? zorla?t?rmaktan ba?ka bir sonuç vermeyece?i" vurguland?.